به خانم ميگويم: «براي تعطيلات کجا برويم؟ اگر امروز و فردا برنامه سفر نريزيم همه تورها پر ميشوند.» ميگويد: «مسافرت؟! با اين وضعم، وسط بارداري؟!» يکي نيست به او بگويد اين دليل نميشود که هرکس باردار است يا بچه دارد، سفر را از خود دريغ کند... سفر در چه سني از بارداري بي?خطر است؟ براي خانم باردار سفر با چه وسيلهاي ايمنتر است؟ سفر با هواپيما چطور؟ خانم دکتر! حتي براي سفر با قطار که به نظر ميرسد ايمنترين وسيله است هم بايد با پزشک مشورت کرد؟
آقاي جواني که اين حرفها را به دکتر موسوي ميزد، وقتي پاسخ خانم دکتر را شنيد، خيلي خوشحال شد: «چون همسرتان بارداري سالمي دارند و مشکلي ندارند، ميتوانيد با رعايت احتياط برويد مسافرت.» خانم جوان هم در حالي که چند دستمال کاغذي برميداشت تا باقي ژل سونوگرافي را از روي پوستش پاک کند، گفت: «زميني يا هوايي؟ منظورتان از احتياط چيست؟» و من هم که منتظر بودم تا پس از پايان کار آنها با دکتر اعظمالسادات موسوي، متخصص زنان و زايمان و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران، گفتوگو کنم، با لبخند گفتم: «همين هفته در «سلامت» جواب سوالهايتان را بخوانيد.»
همه خانمهاي باردار ميتوانند به سفر بروند؟
اگر خانمي مشکل خاصي نداشته باشد و به شرط اينکه قبل از برنامهريزي براي مسافرت معاينه شود و اجازه سفر و نکتههاي لازم را دريافت کند، ميتواند سفر برود. کسي نبايد خود را با ديگران مقايسه کند و بگويد چون دکتر به خواهر يا دخترخالهام اجازه سفر داده، من هم ميتوانم بروم و نياز به بررسي ندارم چون هرکس در بارداري شرايط خاص خود را دارد. حتي امکان دارد شرايط شما در بارداري دوم هم با بارداري اول متفاوت باشد.
خانمهايي که در 3 ماهه دوم هستند و بارداري طبيعي دارند، معمولا سفر راحتتري دارند اما در 3 ماهه سوم، بايد شرايط ويژه خود را درک کنند تا در اين تعطيليها خطري سلامت آنها را تهديد نکند؛ مثلا خوب است به مسافرتهاي درونشهري يا به مقاصد نزديک بروند. در صورت داشتن سابقه قبلي فشارخون در دوران بارداري، بارداري دوقلو و بودن در هفته ?? بارداري يا بعد آن، به دنبال مسافرت احتمال ايجاد خطرهايي براي مادر وجود خواهد داشت و با مشورت با پزشک ميتوان در اين مورد تصميم گرفت. در 3 ماهه اول هم اگر خانمي ويار و مشکلاتي مانند لکهبيني که ميتوانند با خطر سقط همراه باشند نداشته باشد، ميتواند به سفر برود.
در اين مورد نميتوان نسخه کلي داد اما سفر با خودروي شخصي آن هم در اين جادههاي پرترافيک، مستلزم اين است که خانم به مدت طولاني بنشيند و احتمال تجمع خون در پاها و ايجاد لخته در عروق پا که خطرهاي جدي مانند آمبولي در پي خواهد داشت، به وجود ميآيد. اگر احتمال بروز اتفاقهايي مثل ترمزهاي ناگهاني، دستاندازها و خدايناکرده تصادفها را هم در نظر بگيريم، ميبينيم که منطقي نيست خانم باردار که به ضربهها حساس است، ريسک کند اما اگر سفر کوتاه باشد و پزشک هم تشخيص دهد، ميتوان با اتومبيل شخصي به سفر رفت اما بايد هر يک ساعت از اتومبيل پياده شوند و کمي قدم بزنند تا خطري پيش نيايد.
سفر در هفتههاي آخر بارداري به هيچوجه توصيه نميشود و حتي از هفته 36 بارداري به بعد، کادر پرواز هم اجازه سفر نميدهند. حتما خانم باردار بايد زير نظر پزشک باشد و احتمال زايمان زودرس را به وجود نياورد. در اين ماهها بهتر است در شهر و خانه خودتان تفريح کنيد و در آرامش از هواي بهار و تعطيلي و با هم بودن لذت ببريد. اين تاکيد در بارداري 2 يا چندقلو بيشتر از قبل ميشود و شايد بهتر باشد از فکر سفر بيرون بياييد. تصميمگيري در اين مورد به شرايط خانم، سن بارداري و نظر پزشک بستگي دارد.
بله، بهترين وسيله سفر خانم باردار قطار است که ميتواند راحت در آن قدم بزند. البته در مسافت طولاني، امکان تکان و ضربهها وجود دارد. گاهي ما فراموش ميکنيم براي چه به سفر ميرويم؛ خانم باردار و همسرش بايد از خود بپرسند مگر نه اينکه به سفر ميروند تا تمدد اعصاب کنند؟ حالا اگر خود سفر براي آنها عامل ايجاد استرس شود و مدام بخواهند نگران باشند، چرا اين استرس را حذف نکنند؟ خود استرس ميتواند سلامت مادر و جنين را تهديد کند.